2009.12.08 Raport z funkcjonowania Tramwajów wodnych organizowanych przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni w sezonie 2009

2009.12.08 Raport z funkcjonowania Tramwajów wodnych organizowanych przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni w sezonie 2009

Streszczenie. PAGEREF _Toc245088676 h

1.     Założenia funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. PAGEREF _Toc245088677 h

2.     Organizacja funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. PAGEREF _Toc245088678 h

3.     Popyt, przychody ze sprzedaży biletów i efektywność ekonomiczno-finansowa usług gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. PAGEREF _Toc245088679 h

4.     Rozliczenie dopłat budżetowych do funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju wodnego  PAGEREF _Toc245088680 h

5.     Porównanie parametrów eksploatacyjno–ekonomicznych gdyńskich Tramwajów wodnych w latach 2006-2009. PAGEREF _Toc245088681 h

W całym okresie funkcjonowania w 2009 r., tj. od 1 maja do 31 sierpnia gdyńskie Tramwaje wodne przewiozły łącznie 303 606 osób, w tym:

­        w relacji Gdynia – Hel – Gdynia: 217 103 osób, tj. 71,5%;

­        w relacji Gdynia – Jastania – Gdynia: 86 503 osoby, tj. 28,5%.

Przewiozły także 8 906 rowerów.

Przeciętne wykorzystanie zdolności przewozowej wyniosło 53% (240 osób w rejsie). Przychody ze sprzedaży biletów, wyniosły 2 664 386 zł, co stanowi 97% przychodów zaplanowanych.

Głównymi celami podróży w rejsach do Helu i Gdyni były w kolejności zwiedzanie atrakcji turystycznych i plaża, w rejsach do Jastarni plaża i zwiedzanie atrakcji turystycznych.

Najważniejszą przyczyną, która zadecydowała o skorzystaniu z Tramwaju wodnego jest w dalszym ciągu atrakcyjna forma transportu.

W skali ocen szkolnych od 1 do 6 idea uruchomienia Tramwaju wodnego i oferta przewozowa uzyskały odpowiednio oceny: 5,50 i 4,98.

Począwszy od 2009 r. ZKM w Gdyni zakontraktował tramwaje wodne na okres 4 lat. Przetarg na obsługę przewozową wygrała Żegluga Gdańska sp. z o.o., która świadczyła usługi od
2006 r.

W ofercie przewozowej Tramwajów wodnych realizowanych przez ZKM w Gdyni w 2009 r. można wyróżnić następujące okresy funkcjonowania linii 520 (Gdynia – Hel) i 530 (Gdynia – Jastarnia):

Linia 520 (30 dni)

-         w dniu 1 maja;

-         od 2 do 31 maja w soboty i niedziele, tj.:

o       2 i 3 maja;

o       9 i 10 maja;

o       16 i 17 maja;

o       23 i 24 maja;

o       30 maja i 31 maja.

-         od 1 do 19 czerwca codziennie.

Rozkład rejsów nie uległ zmianie w porównaniu do 2008 r. W relacji Gdynia – Hel – Gdynia Tramwaje wodne wykonywały 4 pary rejsów (8 rejsów), natomiast w relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia trzy pary rejsów (6 rejsów).

Sezon objął 103 dni rejsowe. Łącznie zrealizowano 1262 rejsy, w tym:

­           824 w relacji Gdynia – Hel – Gdynia;

­           438 rejsy w relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia.

W stosunku do 2008 r. wzrosły nieznacznie ceny biletów:

·         z 10 zł do 12 zł – cena biletu normalnego;

·         z 5 zł do 6 zł – cena biletu ulgowego;

·         z 2 zł do 3 zł – cena biletu uprawniającego do przewozu roweru.

Nie zmieniono zakresu obowiązujących ulg i uprawnień do przejazdów bezpłatnych.

Uprawnienia do przejazdów bezpłatnych objęły: dzieci do lat 4, senatorów i posłów na Sejm, niezdolnych do pracy inwalidów wojennych i wojskowych oraz przewodników towarzyszących inwalidom wojennym, niezdolne do pracy osoby represjonowane oraz przewodników towarzyszących tym osobom, rodziny wielodzietne, legitymujące się biletem ZKM w Gdyni (dwa rejsy w sezonie).

O wiele szerszy przewidziano segment pasażerów uprawnionych do przejazdów ulgowych, który objął: kombatantów, uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych i szkół policealnych do dnia 31 grudnia roku ukończenia 21 lat, studentów szkół wyższych, uczniów
i studentów legitymujących się wydanymi poza granicami RP kartami EURO<26 Student lub ISIC, dzieci w wieku od 4 do 7 lat, młodzież niezdolną do pracy oraz młodzież niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym i lekkim w wieku 18-30 lat, osoby całkowicie niezdolne do pracy i do samodzielnej egzystencji oraz towarzyszących im przewodników, osoby ociemniałe całkowicie niezdolne do pracy i do samodzielnej egzystencji oraz przewodników towarzyszących tym osobom, pozostałe osoby ociemniałe.

Biorąc pod uwagę wpływ różnorodnych czynników na poziom popytu na usługi przewozowe gdyńskich Tramwajów wodnych (cena, pogoda, atrakcyjność podróży, czas podróży, częstotliwość połączeń, relacje połączeń, itp.) oraz doświadczenia ubiegłego roku założono przewiezienie 316 000 pasażerów. Przeciętne wykorzystanie oferowanej jednostkowej zdolności przewozowej założono na poziomie 61,5%.

Na podstawie analiz ekonomiczno–finansowych funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju wodnego z lat poprzednich przed przeprowadzeniem procedury przetargowej, przyjęto następujące wyjściowe parametry ekonomiczno–finansowe przedsięwzięcia (netto):

Wydatki:                                                                                         5 419 280 zł

·         obsługa przewozowa:                                                        4 894 541 zł (90,32%)

·         obsługa organizatorska:                                           524 739 zł (9,68%)

Przychody:                                                                                     5 419 280 zł

·         zakładane przychody ze sprzedaży biletów:                            2 751 874 zł (50,78%)

·         wymagana dopłata z budżetów samorządów:                2 667 406 zł (49,22%)

Wstępnie przewidziano następujący udział samorządów i instytucji w dofinansowaniu gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r.:

-      Gdynia – 1 691 080,03 zł (63,40%);

-      Urząd Marszałkowski – 350 000 zł (13,12%);

-      Jastarnia – 250 530,39 zł (9,39%);

-      Hel – 375 795,58 zł (14,09%).

Planowana dopłata Urzędu Marszałkowskiego została ostatecznie zmniejszona do poziomu 250 000 zł, co wobec podpisania umów z Helem i Jastarnią oznaczało, zwiększenie dopłaty Gdyni do poziomu 1 791 080,03 zł, tj. do 67,15%.

Funkcję organizatora gdyńskich Tramwajów wodnych powierzono, wzorem ubiegłych lat, Zarządowi Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Zakres działań organizatorskich objął:

·         przygotowanie projektów porozumień i umów między samorządami oraz projektów uchwał;

·         przeprowadzenie przetargu na świadczenie usług przewozowych;

·         ułożenie rozkładu rejsów;

·         sprzedaż biletów;

·         realizację badań rynkowych i marketingowych;

·         realizację płatności za usługi przewozowe;

·         kontrolę realizacji usług pod względem ilościowym i jakościowym;

·         promocję transportu wodnego.

Przetarg na realizację przewozów w latach 2009-2012 wygrała Żegluga Gdańska sp. z o.o., określając za zrealizowanie zaplanowanych przewozów w 2009 r. za kwotę 4 135 177,57 zł netto.

Dystrybucję biletów zrealizowano, w oparciu o zaprojektowany specjalnie dla celów obsługi biletowej gdyńskich Tramwajów wodnych przez ZKM w Gdyni program komputerowy, umożliwiający prowadzenie sprzedaży i przedsprzedaży jednocześnie przez kilka niezależnych punktów sprzedaży. W celu zapewnienia możliwie jak najefektywniejszej sprzedaży biletów (w danych warunkach budżetowych ZKM w Gdyni) uruchomiono 4 punkty sprzedaży biletów: 2 w Gdyni (w tym jeden trzystanowiskowy) i po 1 w Helu i w Jastarni.

Nowością było uruchomienie, dzięki wsparciu miasta Hel, wspólnego z Żeglugą Gdańską sp. z o.o. punktu sprzedaży w Helu, w którym istniała możliwość alternatywnego zakupu biletów z Helu do Gdańska lub Gdyni.

W trakcie realizacji usług prowadzono na pokładach statków, podobnie jak w ubiegłym roku, badania marketingowe metodą wywiadu standaryzowanego indywidualnego.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa i sprawnej obsługi pasażerów ZKM w Gdyni zatrudnił, w trybie procedury przetargowej, firmę ochrony i dozoru mienia, której pracownicy sprawdzali bilety i udzielali niezbędnej pomocy pasażerom oraz informacji o świadczonych usługach. Pracownicy ZKM w Gdyni prowadzili kontrole ilości i jakości usług przewozowych świadczonych przez Żeglugę Gdańską sp. z o.o. oraz nadzorowali i kontrolowali funkcjonowanie całości przedsięwzięcia.

Ważnym czynnikiem determinującym popyt na usługi gdyńskich Tramwajów wodnych była promocja.

Podstawowe działania promujące gdyńskie Tramwaje wodne objęły między innymi:

·         wyeksponowanie logo gdyńskiego Tramwaju wodnego na statkach realizujących przewozy;

·         uruchomienie bezpłatnej linii autobusowej na trasie Gdynia Dworzec Gł. PKP – Przystań gdyńskiego Tramwaju wodnego dowożącej pasażerów katamaranów (linia ta w celu zwiększenia jej atrakcyjności była obsługiwana przez autobus piętrowy);

·         akcję plakatową w pojazdach ZKM w Gdyni i w gdyńskich punktach informacji turystycznej;

·         rozdawanie ulotek informujących o gdyńskim Tramwaju wodnym w języku polskim, angielskim i niemieckim (łącznie wyprodukowano 55 tys. szt. ulotek);

·         zamieszczenie bezpłatnej informacji w mediach w ramach publicity;

·         zamieszczanie płatnej reklamy w mediach (w formie wykupionych modułów) – Polska Dziennik Bałtycki, Gazeta Wyborcza;

·         promocję gdyńskiego Tramwaju wodnego w przewodniku żeglarskim „Porty Jachtowe Zatoki Gdańskiej”;

·         wyposażenie wszystkich pracowników obsługi klientów w jednakowe ubiory z logo gdyńskiego Tramwaju wodnego;

·         rozdawanie gadżetów reklamowych (z logo gdyńskiego Tramwaju wodnego) w ramach konkursów organizowanych wśród pasażerów statków;

·         umieszczenie informacji o usługach w punktach sprzedaży biletów na gdyński Tramwaj wodny;

·         współpracę z Fundacją Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego w ramach podpisanego porozumienia o współpracy w zakresie realizacji projektu „Natura na Fali”, finansowanego z dotacji WFOŚiGW;

·         promocję usług gdyńskiego Tramwaju wodnego w ramach umów barterowych z AmRest Sp. z o.o. (Pizza Hut), EMK s.c Emilia i Marcin Krzywiccy (Centrum U7), Morskim Instytutem Rybackim, Fundacją Kultury „Liberty”, firmą Captain Olsen.

W okresie od 1 maja do 31 sierpnia gdyńskie Tramwaje wodne przewiozły łącznie 303 606 osób i 8 906 rowerów. Dla porównania w 2008 r. przewieziono 315 301 osób i 8 315 rowerów.

Liczba przewiezionych pasażerów i rowerów gdyńskimi Tramwajami wodnymi

Przeciętne wykorzystanie zdolności przewozowej ukształtowało się na poziomie 53%,
a więc było niższe o 8,5% od przyjętych założeń. Przeciętnie w każdym rejsie w analizowanym okresie przewieziono 240 osób.

Przeciętna liczba przewiezionych pasażerów i rowerów gdyńskimi Tramwajami wodnymi w rejsie w przekroju relacji w 2009 r.

W relacji Gdynia – Hel – Gdynia przewieziono 217 103 osób (72%) i 5 186 rowerów.
W relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia przewieziono 86 503 osób (28%) i 3 720 rowerów.
W tabeli 2 przedstawiono przeciętną liczbę pasażerów w rejsie w przekroju poszczególnych relacji.

Rejsy w relacji do i z Helu charakteryzowały się wyższym wykorzystaniem zdolności przewozowej (odpowiednio 59% i 58%) w porównaniu z rejsami do i z Jastarni (odpowiednio 42% i 45%).

W okresie od 1 maja do 19 czerwca w rejsach w relacji Gdynia – Hel – Gdynia przewieziono 33 806 pasażerów, tj. 11,1% ogółu pasażerów.

W okresie od 20 czerwca do 31 sierpnia w relacjach Gdynia – Hel – Gdynia i Gdynia – Jastarnia – Gdynia przewieziono 269 800 pasażerów, tj. 88,9% ogółu pasażerów

Struktura popytu na usługi gdyńskich Tramwajów wodnych w przekroju relacji
w 2009 r. [%]

Dominowali pasażerowie z biletami normalnymi (58%). Zdecydowanie niższy był udział pasażerów podróżujących na podstawie biletów ulgowych (37%) i bezpłatnych (5%).

Przychody ze sprzedaży biletów wyniosły w 2009 r. 2 664 386 zł netto, a więc były niższe od zaplanowanych o 87 488 zł, tj. o 3,18%. Średni przychód netto na 1 pasażera wyniósł 8,77 zł.

Koszty gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. ukształtowały się na poziomie
4 696 834,46 zł, a więc były niższe od zaplanowanych o 722 445,54 zł, tj. o 13,33%. Niższe koszty gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. były spowodowane przede wszystkim niższymi kosztami obsługi przewozowej. Z planowanej kwoty 4 894 541 zł wydatkowano w ramach procedury przetargowej 4 135 177,57 zł, tj. 84,48%.

Wskaźnik odpłatności usług ukształtował się w 2009 r. na poziomie 56,72%.

Zestawienie kosztów obsługi i przychodów ze sprzedaży biletów gdyńskich Tramwajów wodnych w okresie 1 maja – 31 sierpnia 2009 r. [zł]

Analiza finansowa funkcjonowania Tramwajów wodnych w 2009 r. wskazuje na osiągnięcie nadwyżki finansowej w kwocie 634 957,08. Nadwyżka ta zostanie rozdysponowana zgodnie z kluczem dopłat pomiędzy Gdynię, Hel i Jastarnię.

Wyniki badań marketingowych popytu gdyńskich Tramwajów wodnych

Wzorem ubiegłych dwóch lat na pokładach statków przeprowadzono badania marketingowe. Badaniami zrealizowanymi metodą wywiadu standaryzowanego indywidualnego objęto próbę 998 pasażerów, w tym 51% mężczyzn i 49% kobiet. Próba została dobrana metodą kwotową proporcjonalnie do płci, wieku i liczby pasażerów w poszczególnych rejsach.

Struktura pasażerów według kryterium wieku ukształtowała się następująco:

Ponad połowę (55%) pasażerów stanowiły osoby spoza Trójmiasta. Mieszkańcy Gdyni stanowili 31% pasażerów, Gdańska 8% i Sopotu 6%.

Podstawowe cele podróży w rejsach do Helu, Jastarni i Gdyni przedstawiono
w tabeli 5.

W podróżach na Półwysep Helski wciąż dominują podróże związane z plażowaniem i zwiedzaniem atrakcji turystycznych. W porównaniu z 2008 r. w podróżach na Hel zmniejszyła się liczba pasażerów zwiedzających atrakcje turystyczne (o 15%) i jednocześnie wzrosła liczba osób, których celem podróży była plaża (o 12%). W podróżach do Jastarni zauważalny jest spadek liczby pasażerów deklarujących uczestnictwo w imprezach kulturalnych (z 12% do 2%). Nieznacznie (1-2%) zwiększyła się liczba pasażerów, dla których celem podróży była turystyka rowerowa.

W podróżach do Gdyni dominowały podróże związane ze zwiedzaniem atrakcji turystycznych. O połowę więcej pasażerów niż w 2008 r. zadeklarowało, w podróżach do Gdyni, jako cel podróży plażę.

Cele podróży gdyńskimi Tramwajami wodnymi w rejsach do Helu, Jastarni i Gdyni w 2009 r. [%]

W tabeli 6 przedstawiono przyczyny, które skłoniły pasażerów do skorzystania z gdyńskiego Tramwaju wodnego.

Najważniejszą przyczyną, która skłoniła pasażerów do skorzystania z usług gdyńskiego Tramwaju wodnego jest atrakcyjna forma transportu.

         Najważniejsze trzy przyczyny, które skłoniły pasażerów do skorzystania z usług gdyńskich Tramwajów wodnych to w kolejności:

·         w rejsach do Helu:

o        atrakcyjna forma transportu;

o        cena biletu;

o        czas rejsu (podróży);

·         w rejsach do Jastarni:

o        atrakcyjna forma transportu;

o        cena biletu;

o        pogoda;

·         w rejsach do Gdyni:

o        atrakcyjna forma transportu;

o        cena biletu

o        czas rejsu (podróży).

Przyczyny skorzystania z usług gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. [%]

Zaobserwowano zróżnicowany, w zależności od portu, sposób dotarcia do przystani. Pasażerowie korzystający z rejsów do Helu przybyli na przystań głównie pieszo i darmowym autobusem komunikacji miejskiej. Pasażerowie udający się do Jastarni w większości przyjechali samochodem osobowym i darmowym autobusem ZKM w Gdyni. Z kolei pasażerowie podróżujący do Gdyni z Półwyspu Helskiego do portów dotarli najczęściej pieszo i samochodem osobowym. Z darmowego autobusu korzystał średnio co 5 pasażer.

Postulaty odnoszące się do sposobu realizacji oferty
gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r.

Podstawowe postulaty zgłoszone przez pasażerów, odnoszące się do realizacji oferty usług przedstawiono w tabeli 7.

Wyróżniające się postulaty dotyczące obsługi pasażerów to w kolejności:

·         usprawnienie sprzedaży biletów;

·         poprawienie informacji o usługach.

Postulaty odnoszące się do sposobu realizacji oferty gdyńskiego Tramwaju wodnego w kolejnych latach

Dane w tabeli 8 wskazują na wciąż najwyższe znaczenie postulatu częstotliwości kursowania gdyńskich Tramwajów wodnych.

W skali ocen szkolnych (od 1 – najniższa do 6 najwyższa) idea uruchomienia gdyńskich Tramwajów wodnych i realizowana przez ZKM w Gdyni oferta usług uzyskały odpowiednio oceny pasażerów: 5,50 (5,42 w 2008 r., 4,99 w 2007 r. i 5,64 w 2006 r.) i 4,98 (4,92 w 2008 r., 4,61 w 2007 r. i5,14 w 2006 r.).

Wyniki badań wskazują, że utrzymuje się wysoka ocena jakości oferowanych usług.

Łączna nadwyżka finansowa, wynikająca przede wszystkim z niższych od planowanych wydatków, wyniosła 634 957,08 zł. Nadwyżka ta zostanie rozliczona proporcjonalnie do udziału trzech gmin w dofinansowaniu gdyńskiego Tramwaju wodnego, tj.:

-      Gdynia – 1 791 080,03 zł (74,09%);

-      Jastarnia – 250 530,39 zł (10,36%);

-      Hel – 375 795,58 zł (15,55%).

W rezultacie do gmin zostaną zwrócone następujące kwoty:

­           Gdynia:               470 439,70 zł

­           Jastarnia:              65 781,55 zł;

­           Hel:                      98 735,83 zł.

Przyjmując w uproszczeniu, że oferta w 2009 r. odpowiadała ofercie przewozowej
z 2008 r., można na podstawie przedstawionych danych obliczyć wskaźnik elastyczności cenowej popytu.

Ceny usług gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2009 r. (ceny biletów dla pasażerów i ceny biletów na rower) wzrosły średnio w stosunku do 2008 r. o 21%. W 2009 r. odnotowano wzrost przychodów ze sprzedaży o 15%. Wskaźnik elastyczności cenowej popytu liczony wartościowo wyniósł więc e=0,7. W stosunku do popytu mierzonego liczbą pasażerów wskaźnik ten wyniósł e=-0,18.

Załączniki do pobrania

Metadane - wyciąg z rejestru zmian