Logo BIP Logo ePUAP
Biuletyn Informacji Publicznej
herb jednostki
Urząd Miasta Helu
System Rada

System Rada
Profile Radnych, komisje, interpelacje, kalendarz posiedzeń.

System eWrota

eWrota
BIPy jednostek organizacyjnych.

Pomniki i tablice w Helu

Materiał udostępniony ze strony:

http://hela.com.pl/galerie/pomniki/pomniki.htm

 

Pomniki i tablice w Helu

(Uwaga - wiele tablic zawiera róznego rodzaju błędy, literówki i.t.p. Staram się zawsze zachować oryginalną pisownię tablicy - Władysław Szarski)

aktualizowano dnia 2013-06-30

Fot. ogólna

Fot. zbliżenia

Teksty na kamieniach i tablicach

Lokalizacja i uwagi

Podgląd Podgląd Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę,
Gorzko, gdy w imię ojczyzny mordują bohatera.
komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski
dowódca baterii im.Heliodora Laskowskiego
Przez 32 dni kampanii 1939 roku bronił Helu przed przeważającymi siłami niemieckimi
Fałszywie oskarżony i stracony 16 grudnia 1952 r.
W stulecie urodzin 22 września 2007 r.
Muzeum Obrony Wybrzeża stowarzyszenia "Przyjaciele Helu"
im. kmdr.por.Zbigniewa Przybyszewskiego
Na stanowisku nr 4 bat.Laskowskiego (po wojnie nr 203)
Podgląd Podgląd Cześć i chwała bohaterom Obrony Helu poległym we wrześniu 1939r. Płyta była umieszcona na terenie wojskowym, tuż za wojskową bramą na przedłużeniu ul.Wiejskiej w kierunku Cypla (zobacz płytę na starej lokalizacji)
W 2012 roku płytę przeniesiono na cypel w pobliże stanowiska bat. Laskowskiego nr. 202.
Podgląd Podgląd Pamięci latarnika + 1905 Przy latarni morskiej w Helu.
{na pamiątkę śmierci latarnika Maya, który zginął w grudniu 1910 roku, w wypadku przy oddawaniu strzału z armaty używanej jako sygnał mgłowy. - data podana na tablicy jest błędna!}
Podgląd Podgląd Twórcy niepodległej Polski Józefowi Piłsudskiemu na pamiątkę wizyty w latarni helskiej w dniu 1 lipca 1928.
Ufundowano staraniem Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" 1 lipca 1999
Na ścianie latarni morskiej w Helu
Podgląd Kopiec Kaszubów. (szczegóły wkrótce) odsłonięty na promenadzie prowadzącej na helski cypel (od strony zatoki) dnia 23 VI 2013r.
Podgląd bez tabliczki.   Krzyż na końcu ul.Wiejskiej, przy końcowym przystanku autobusów.
Podgląd bez tabliczki. (Rzeźba przedstawia rybaków wciągających sieci do łódki) Rzeźba wykonana w 2011 roku przez Romana Kwiatkowskiego na końcowym przystanku autobusów, z pozostałości rosnącaj tam topoli.
Podgląd   Tablica pamiątkowa na terenie przepompowni przy ul. Steyera - treść wkrótce 29 czerwca br. miało miejsce uroczyste zakończenie inwestycji pn. "Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta Helu".
Podgląd Podgląd Jezusowi Chrystusowi Odkupicielowi Ludzkości na pamiątkę 21 rocznicy Pontyfikatu Ojca Św. Jana Pawła II i 2000 rocznicy narodzenie Chrystusa.
Ministrant księdza Karola Wojtyły Wikariusza parafi Niegowić
Hel 16.10.2000
Pamiątkowy krzyż przy ul Steyera
Podgląd Podgląd W hołdzie i ku wiecznej pamięci potomnych obrońcom Helu bohaterskim żołnierzom IV Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza utworzonego z kompanii c.k.m. i kompanii odwodowej KOP "Sienkiewicze", kompanii piechoty z pułku KOP "Sarny" oraz Straży Granicznej komisariatów "Hel" i "Goszczyno" którzy pod dowództwem mjr Jana Wiśniewskiego w dnizch od 1 września do 2 października 1939 roku stawiali zaciekły opór przeważającym siłom agresorów hitlerowskich
Weterani Polskich Formacji Granicznych
Funkcjonariusze Straży Granicznej
Społeczeństwo Helu Hel .... maja 2001 roku
W połowie ul.Wiejskiej, koło leśniczówki
Podgląd Podgląd Połnie do Norde Hel 1 VII 2000 r. Starosta Chojnicczi
II Zjazd Społeczności Kaszubskiej
Koło Urzędu Miejskiego i Muzeum
Podgląd Podgląd Poświęcone pamięci Sama Barker'a lat 27 wybrańca Opatrzności z North Yarmouth w Anglii który wraz ze swym druhem i jednym żeglarzem nieszczęśliwie utonął usiłując zepchnąć swoją łódź z mielizny, na której osiadła w okolicach gdańskiego Helu 5 maja 1816 roku.
Wy próżni śmiertelnicy, cieszący się młodością i zdrowiem, przystańcie i zastanówcie się albowiem pod tym kamieniem spoczywa ten, którego śmierć w jednej chwili pozbawiła owych błogosławieństw Opatrzności.
Na północnej ścianie Muzeum Rybołówstwa
Podgląd Podgląd Ten krzyż nadzieją tych braci, którzy wyszli w morze a nie wrócili i tych, którzy wychodzą aby szcęśliwie wracali.
Fundator August I Brac Rybacka
Hel 1995
(pełne nazwisko fundatora to: August Schomburg)
Koło Urzędu Miejskiego i Muzeum
Zdjęcie przedstawia pierwotny wygląd krzyża, pozbawionego takielunku i wielu elementów w czasie "odnawiania" w 2002 roku
Podgląd (szczegóły wkrótce) uroczyście odsłonieta i poświęcona 29 VI 2013r. Figura patrona Helu i patrona rybaków - św.Piotra.
Podgląd Podgląd Bulwar Nadmorski im.prof. Kazimierza Demela Wejście na molo spacerowe w porcie
Podgląd (szczegóły wkrótce).   Figura św Floriana na ścianie budynku Straży Pożarnej - czerwiec 2013 r.
Podgląd Podgląd This plaque was unveiled by His Royal Highness The Duke Of York during his visit to the Hel Marine Station of the Institute of Oceanography of Gdansk University on 19 September 2000
Ta kamien pamiątkowa została odsłonięta przez jego wysokośc Księcia Jorku z okazji Jego wizyty w Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego 19 września 2000
Na terenie Fokarium
Podgląd Podgląd W tym budynku willi Jeanette mieszkał w latach 1930-1938 prof Kazimierz Demel pionier polskich badań flory i fauny morskiej Nad Zatoką koło Fokarium
Podgląd Podgląd W 10 rocznicę śmierci prof dr Kazimierza Demela pierwszego stałego pracownika naukowego Morskiego Laboratorium Rybackiego w Helu, który pracował tu w latach 1923-1938 oraz dla upamiętniena 65-tej rocznicy powstania tej placówki.
Tablicę ta na jej dawnej siedzibie ufundowało społeczeństwo.
Hel 27 września 1988
Na ul.Wiejskiej, koło Straży Pożarnej.
Tablicę odnowiono w pracowni konserwatorskiej MOW w marcu 2013 roku.
Podgląd Podgląd W latach 1923-1931 w tym budynku mieściła się siedziba Morskiego Laboratorium Rybackiego, pierwszej polskiej placówki badań morza, od której swoją historię wywodzi Morski Instytut Rybacki - Państwowy Instytut Badawczy.
90 lat temu, prof. KAZIMIERZ DEMEL (1989-1978) rozpoczął tutaj pionierskie w Polsce badania Bałtyku.
Tablicę ufundowano staraniem MIR-PIB oraz Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" dla upamiętnienia tej rocznicy.
Hel, 07.04.2013
Na ul.Wiejskiej, koło Straży Pożarnej.
Tablicę odsłonieto 12 kwietnia 2013 roku.
Podgląd POMNIK NIE ISTNIEJE. POMNIK OBECNIE NIE ISTNIEJE. W parku, na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP.
Podgląd FONTANNA NIE ISTNIEJE. FONTANNA OBECNIE NIE ISTNIEJE. Fontanna w kształcie figury delfina, na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP.
Podgląd POMNIK NIE ISTNIEJE. Pierwsza wersja pomnika obrońców Helu - OBECNIE NIE ISTNIEJE. na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP.
Podgląd Podgląd Pomnik poświęcony "Obrońcom Helu".
Na dwu betonowych słupach umieszcono polskie orły wojskowe.
Słupy łączy symbol Marynarki Wojennej - dawne godło kaprów królewskich. z jego drugiej strony umieszczono herb Helu
Na lewym słupie umieszczono nadany garnizonowi helskiemu za obronę Helu w 1939 r. Krzyż Virtuti Militari, na prawym Krzyż Grunwaldu.
Na dole cokołu napis: Obrońcom Helu za walkę z faszyzmem w 40 rocznicę obrony 1 IX - 2 X 1939
Skwerek na ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP
Pomnik odsłonieto 15 X 1989 r. Orły na pomniku "ukoronowano" 15 V 1998 r.
Podgląd Podgląd 1940 DĄB PAMIĘCI posadzony dla uhonorowania kapitana Henryka Gorzechowskiego
ur. 07.10.1892 w Warszawie, zamordowanego strzałem w tył głowy
przez NKWD w Katyniu w roku 1940
Program "Katyń... ocalić od zapomnienia" 3642/2809/WE/2011
[dąb posadzono i tablicę odsłonieto 27 maja 2011r.]
Teren szkolny, od strony ul. Wiejskiej
Podgląd Podgląd Jan Myślisz 1895-1975 Kaszub z dziada pradziada. Walczył o niepodległość naszej Ojczyzny. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari za męstwo w wojnie 1920 r. Jego życie potwierdziło oddanie Polsce a szczególnie Ziemi Kaszubskiej
"Nie ma Kaszeb bez Polonii a bez Kaszeb Polsczi"
Park przed kościołem
Podgląd Podgląd Kontradmirałowi Stefanowi Frankowskiemu Dowódcy Morskiej Obrony Wybrzeża w Wojnie Obronnej 1939 roku
Dowództwo Marynarki Wojennej PRL i Społeczeństwo Helu 1989.09.1
Skwer przed nieczynnym już, dawnym kinem wojskowym Wicher
Podgląd Podgląd Na kamieniu z zarysem półwyspu helskiego umieszczono w 2010 roku tabliczkę o tresci:

PAMIĘCI bohaterskim Obrońcom Helu z 2. Morskiego Plutonu Żandarmerii walczących w obronie Półwyspu Helskiego w 1939 roku.
Placówka Żandarmerii Wojskowej Hel
Hel, 11 czerwca 2010 r.
Przy zburzonym w kwietniu 2007 roku przedwojennym kasynie wojskowym położonym przy ul.Przybyszewskiego (obecnie market POLO)
(Na zdjęciu pierwotny wygląd kamienia i fragment zburzonego budynku widoczny po lewej)
Podgląd Podgląd Stefanowi Żeromskiemu wielkiemu piewcy polskiego morza
W setną rocznicę urodzin społeczeństwo miasta i marynarze garnizonu Hel
Hel w październiku 1964
Park przy dworcu PKP
Podgląd Podgląd W tym domu żył w latach 1928 - 1951 Augustyn Necel
(1902 - 1976) rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski.

W latach 1926 - 1938 pracownik Morskiego Laboratorium Rybackiego i Stacji Morskiej w Helu.
Upamiętniono staraniem Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" w setną rocznicę urodzin pisarza.
Hel 22.07.2002 r.
ul.Sikorskiego 12
(TABLICA OBECNIE NIE ISTNIEJE, w 2012 r. zastąpiono ją nową - widoczną poniżej.)
Podgląd Podgląd W tym domu żył w latach 1928 - 1951
Augustyn Necel (Netzel)
1902 - 1976
rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski.
Tablicę ufundowano staraniem Rodziny oraz Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" w 110 rocznicę urodzin pisarza.
Hel 22 lipca 2012 r.
ul.Sikorskiego 12
(tablica ufundowana w 2012 r.)
Podgląd Podgląd • Na tym cmentarzu znajduje się jedna z mogił Obrońców Helu z 1939 roku. Spoczywa w niej 31 poległych. Trwająca 32 dni obrona Helu przyniosłą Polakom straty około 100 zabitych i ponad 150 rannych.
• At this cemetary is one of the graves of the Hel peninsula heroic defenders. Here rest 31 of the fallen soldiers. During the defence against the German invaders in 1939 which lasted 32 days, the loses were about 100 dead and more then 150 wounded.
• Auf diesem Friedhof ruhen 31 gefallene Polnische Soldaten aus dem Jahre 1939. Wahrend 32 tagigen Kampfe um Hel verloren 100 Polen ihr Leben und uber 150 wurden verwundet.
ul.Dworcowa - na ogrodzeniu cmentarza
[Tablicę ufundowało Muzeum Obrony Wybrzeża Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" XI.2009 r.]
Podgląd Podgląd Na naszym cmentarzu znajduje się mogiła jednego z bohaterskich dowódców Powstania Warszawskiego
Żołnierza batalionu "Parasol"
Kawalera Krzyża VM, Krzyża Walecznych (2x)
oraz wielu innych odznaczeń polskich i zagranicznych,
a po wojnie autora pionierskich badań na poziomie światowym nad archeomagnetyzmem ziemskim
mjr dr Wacława CZYSZKA
ps. "Wacek"./1919-2002/
Mogiła w Helu jest wypełnieniem woli p.Wacława i wyrazem Jego miłościo do naszego miasta.
Przechodniu wspomnij Jego Imię przed Bogiem.
ul.Dworcowa - na ogrodzeniu cmentarza
[Tablicę ufundowano w 2011 r.]
Podgląd Podgląd O Gwiazdo Morska, o Święta Dziewico,
Nadziei moich Niebieska Kotwico,
Ciebie na pomoc błedny żeglarz wzywa
Spojrzyj po jakim strasznym morzu pływa
Jedni rozbici na dnie morskim giną
Drudzy do Ciebie po ratunek płyną...

Dla wiecznej pamięci tych braci, których nie oddało nam morze, a w rodzinach pamięć o nich trwa.
Anno Domnini 1991 Hel
Obelisk na cmentarzu helskim
Podgląd Podgląd

Podgląd

Podgląd
Obecna wersja pomnika składa się z pięciu niezbyt zgranych ze sobą elementów:
  • Prostego krzyża bez ozdobników
  • Owalnej, czarnej tablicy z marynarskim orłem
  • Mosiężnej tablicy z tekstem i nazwiskami poległych (jedyny zachowany element z pierwszego ponika)
  • Wielokolorowej tablicy o nadaniu poległym tytułów "Honorowych obywateli Helu"
  • Mosiężnego krzyża orderu Virtuti Militari na płycie nagrobnej.

(Treść tablicy mosiężnej:)
Bohaterskim marynarzom poległym w obronie Helu 1939 r.
Kmdr.ppor.Stefan Kwiatkowski    Por.mar.Tadeusz Okoński
Ppor.mar.Zbigniew Mielczarek    Ppor.mar.Leszek Dandelski
Bosmat Stanisław Marzec    Mat.Jan Czerniak
Mat. Józef Rogalski    St.mar.Jozef Rutkowski
St.mar.Maciej Bacior    St.mar.Czesław Kujawski
St.mar.Artur Ejdowski    St.mar.Jan Krawczyk
St.mar.Wiktor Hebel    St.mar.Edward Kwiatkowski
St.mar.Józef Skiba    Mar. Leon Bizewski
Mar. Rafał Zalewski    Mar. Stefan Szydorski
Mar. Antoni Faust    Mar. Kazimierz Kedziora
Mar.Walerian Szczypkowski    Mar. Roman Jurkicz
Mar.Alfons Strożyński    Mar.Feliks Dutkiewicz
Mar.Robert Zarach    Mar.Tadeusz Szlenik
         Mat.Józef Kuchnowski
Oraz czterech nieznanych marynarzy
SPOŁECZEŃSTWO i MARYNARZE
GARNIZONU HEL
(Treść tablicy poniżej:)
HONOROWY OBYWATEL MIASTA HELU
(herb Helu)
UCHWAŁĄ NR XVIII / 134 / 204 Z DNIA 26 SIERPNIA 2004 ROKU
RADA MIASTA HELU NADAŁA ZBIOROWY TYTUŁ
"HONOROWY OBYWATEL MIASTA HELU"
POLEGŁYM WE WRZEŚNIU 1939 ROKU W WALKACH O OBRONĘ HELU
ZA WALECZNOŚĆ MĘSTWO I ROZSŁAWIENIE IMIENIA MIASTA HELU
Grobowiec znajduje się na cmentarzu helskim

Błednie podano dane poległych:
ppor.mar.Lech Dandelski
st.mar.Józef Rutkowski
bosm. Roman Jurkiewicz
mar. Tadeusz Szlęk

Historia pomnika w artykule "Helskiej Blizy"
i pierwotny wygląd pomnika zwieńczonego wspaniałym orłem. Podgląd
Podgląd Podgląd Na tym terenie w latach 1969-2005 stacjonował 43 Batalion Saperów 9 FOW Marynarki Wojennej RP

 

Grono oficerów i sympatyków jednostki
24 lipiec 2007

W miejscowości Hel-Bór
Podgląd Podgląd 1939 miejsce przerwania półwyspu.

[kamień ustawiny na pamiątkę przerwania półwyspu, wybuchem zakopanych przez Obrońców Helu głowic torpedowych]
ok. 1900 m za wyjazdem z Chałup w kierunku Kuźnicy, między torami kolei a morzem.

Zdjęcia w tej galerii są publikowane zgodą. autorów.(R.Kretkiewicz i Wł.Szarski)

Jakakolwiek publikacja tych zdjęć lub ich fragmentów bez zgody autora, stanowi naruszenie praw autorskich.

Materiał udostępniony ze strony:

http://hela.com.pl

Metadane - wyciąg z rejestru zmian

Akcja Osoba Data
Dodanie dokumentu: Marek Dykta 01-03-2009 21:07:32
Osoba, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji: Władysław Szarski 01-03-2009
Ostatnia aktualizacja: Marek Dykta 18-12-2017 15:29:18