Podstawy prawne i zakres działania Miasta Helu

Miasto Hel zostało utworzone na podstawie Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 maja 1963 r. w sprawie utworzenia niektórych miast w województwach gdańskim i katowickim(Dz. U. Nr 23 poz. 132).

Podstawy prawne i zakres działania Miasta Helu określa ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku poz.  594) oraz ustawy i akty wykonawcze związane  z działalnością administracji.

Zgodnie z art. 3 Ustawy o samorządzie gminnym, o ustroju gminy stanowi jej statut, który na podstawie art. 11 b określa zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich.

Uchwalanie statutu wg art. 18 ustawy należy do wyłącznej właściwości Rady Gminy (dalszym tekście posługiwać się będziemy sformułowaniem Rada Miasta Helu), która poprzez swoje uchwały określa większość zasad działania gminy.

Zgodnie z art. 2 i 3 gmina posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną  odpowiedzialność.

Hel jest gminą o charakterze miejskim.

Zakres kompetencji Rady Miasta Helu, Burmistrza Helu i Urzędu Miasta Helu określają:

- Statut Miasta Helu,

- Regulamin Organizacyjny Urzędu Miasta Helu.

Do zakresu działania miasta Helu należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, określone w rozdziale 2 ustawy z 8 marca 1990r. Zgodnie z art.7 Ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m. in: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania  i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, a także edukacji publicznej.

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym działalność organów miasta Helu  jest jawna i obejmuje  w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji,wstępu na sesje Rady Miasta Helu i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów  samorządu miejskiego i komisji Rady Miasta Helu. Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa Statut Miasta Helu.

Nadzór nad działalnością gminną wynika z przepisów rozdziału 10 Ustawy o samorządzie gminnym. Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i Wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - Regionalna Izba Obrachunkowa (art. 86). Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami (art. 87). Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania  miasta, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.

Zgodnie z art. 15 i 16 Ustawy o samorządzie gminnym organem stanowiącym i kontrolnym w mieście Helu jest Rada Miasta Helu, której kadencja trwa 4 lata.Zgodnie z art. 18 do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy.

Są to m.in.:

- uchwalanie statutu miasta,

- uchwalanie budżetu miasta na dany rok kalendarzowy,

- uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

- podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach.

Zgodnie z art. 18a Rada Miasta Helu w celu kontroli działalności burmistrza, miejskich jednostek organizacyjnych powołała komisje rewizyjną.

Komisja Rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu miasta na dany rok i występuje z wnioskiem do Rady Miasta Helu w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium burmistrzowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez  Regionalną Izbę Obrachunkową.

Komisja Rewizyjna wykonuje także inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli. Zasady i tryb działania Komisji Rewizyjnej określa Statut Miasta Helu.

Rada obraduje na sesjach zwołanych przez przewodniczącego rady w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz w kwartale. Termin sesji, jej miejsce i porządek obrad podaje się do wiadomości mieszkańców gminy, którym burmistrz zapewnia warunki umożliwiające przysłuchiwanie się obradom rady.

Zgodnie z art. 18 do wyłącznej właściwości Rady Miasta Helu należy:

1)  uchwalanie statutu gminy,

2)  ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie o kierunkach jego działania oraz przyjmowanie sprawozdań  z jego działalności,

3) powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu, oraz sekretarza gminy - na wniosek wójta,

4) uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu,

5) uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

6) uchwalanie programów gospodarczych,

7) ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki,

8) podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach,

9) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących:

a) zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy,

b) emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez wójta,

c) zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,

d) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez wójta w roku budżetowym,

e) zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustalaną corocznie przez radę gminy,

f) tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich,

g) określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta,

h) tworzenia, likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,

i)   ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym,

10) określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania,

11) podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 2a,

12) podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego majątku,

12a) podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych,

13) podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U.  z 2004 r. Nr 204, poz. 2086, z późn. zm.), a także wznoszenia pomników,

14) nadawanie honorowego obywatelstwa gminy,

14a) podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,

15) stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.

Burmistrz Helu

Burmistrz kieruje bieżącymi sprawami miasta oraz reprezentuje je na zewnątrz.

Zgodnie z art. 60 za prawidłową gospodarkę finansową miasta odpowiada burmistrz.

Burmistrzowi przysługuje wyłączne prawo - w ramach udzielonych przez Radę Miasta upoważnień:

1.   zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków,  emitowania papierów wartościowych,

2.   dokonywania wydatków budżetowych,

3.   zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy,

4.   dysponowania rezerwami budżetu gminy,

5.   blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.

Zasady gospodarki finansowej gminy są zawarte w Rozdziale 6 Ustawy o samorządzie gminnym.

BUDŻET MIASTA HELU

Zgodnie z art. 51 gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy. Budżet jest uchwalany na rok kalendarzowy. Projekt budżetu przygotowuje burmistrz przy pomocy skarbnika miasta (art. 52). Projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami burmistrz przedkłada Radzie Miasta najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy i przesyła projekt Regionalnej Izbie Obrachunkowej  celem zaopiniowania. Budżet jest uchwalany do końca roku poprzedzającego rok budżetowy. Procedurę uchwalania budżetu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa w drodze uchwały  Rada Miasta Helu.

Zgodnie z art. 54 Ustawy o samorządzie gminnym dochodami  miasta są: podatki, opłaty i inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody miasta, dochody z majątku miasta, subwencja ogólna z budżetu państwa. Dochodami miasta mogą być: dotacje celowe na realizację zadań zleconych oraz na dofinansowanie zadań własnych, wpływy z samoopodatkowania mieszkańców, spadki, zapisy, darowizny oraz inne dochody.

Subwencje ogólne są ustalane dla gmin według zobiektywizowanych kryteriów, które określa odrębna ustawa.
Gospodarka finansowa miasta jest jawna (art. 61). Burmistrz niezwłocznie ogłasza uchwałę budżetową i sprawozdanie z jej wykonania w trybie przewidzianym dla aktów prawa miejscowego. Burmistrz informuje mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu środków budżetowych.

Burmistrz przedkłada Regionalnej Izbie Obrachunkowej (art. 90) uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały Rady Miasta i zarządzenia Burmistrza objęte zakresem nadzoru Regionalnej Izby Obrachunkowej.

Burmistrz jako organ administracji

Burmistrz jako organ administracji posiada ustalone kompetencje do rozstrzygania w sprawach indywidualnych. W tej roli burmistrz wydaje indywidualne decyzje z zakresu administracji publicznej w zakresie wszystkich zadań miasta; zarówno w zakresie zadań własnych, jak i zleconych. Do wydawania decyzji burmistrz może upoważnić swojego zastępcę, sekretarza lub innych pracowników urzędu miasta. Od decyzji wydawanych przez burmistrza służy odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku,chyba że szczególny przepis ustawowy stanowi inaczej.

Burmistrz jako kierownik Urzędu Miasta Helu

Burmistrz wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu miasta, którego jest kierownikiem.

Urząd, w ramach obowiązków burmistrza, obsługuje również radę miejską. Burmistrz może powierzyć prowadzenie określonych spraw miasta i gminy w swoim imieniu zastępcy burmistrza lub sekretarzowi miasta.  Burmistrz wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

Urząd Miasta Helu

Urząd Miasta Helu jest jednostką organizacyjną miasta, pełniącym rolę aparatu pomocniczego służącego do wykonywania kompetencji i zadań organów miasta.

Jest miejscem wykonywania administracji publicznej w zakresie uprawnień oraz obowiązków przypisanych burmistrzowi. Urząd obsługuje również Radę Miasta Helu.

Wykonując zadania urząd współpracuje z pozostałymi jednostkami organizacyjnymi gminy.

Aktem regulującym organizację i zasady funkcjonowania urzędu jest jego regulamin organizacyjny, nadany przez burmistrza w drodze zarządzenia.

Inne jednostki organizacyjne miasta, spółki prawa handlowego 

i podmoty wykonujące zadania publiczne.

Inne jednostki organizacyjne miasto może tworzyć w celu wykonywania zadań, w tym również wykonywania zadań własnych o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Jednostki organizacyjne realizują cele i wykonują zadania określone w statutach tych jednostek. Statuty nadaje rada miasta w drodze uchwały.

Jednostki pomocnicze miasta

Miasto może tworzyć jednostki pomocnicze. Jest samodzielna w decydowaniu, bowiem nie ma takiego obowiązku. Jeżeli jednak podejmie decyzję o utworzeniu jednostek pomocniczych, to powinna dokonać tego w trybie przewidzianym w ustawie o samorządzie gminnym.

Załączniki do pobrania

Metadane - wyciąg z rejestru zmian