Gminny Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2011 rok

Organ wydający: Rada Miasta Helu

Status aktu prawnego: Obowiązujący

Data dokumentu: 2011-01-27

Wejście w życie: 2011-01-27

Załącznik do Uchwały Nr III/11/11
Rady Miasta Helu
z dnia 27 stycznia 2011 r.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2011 ROK 

I. Postanowienia ogólne 

Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, integracji społecznej osób uzależnionych od al-koholu, oraz przeciwdziałaniem narkomanii należy, zgodnie z art. 4[1] ust 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, i art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, do zadań własnych gminy. Realizacja powyższych zadań prowadzona jest w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, uchwalanego corocznie przez radę gminy (art. 4[2] ust. 2 i art. 10 ust.2 i 3 cyt. ustaw). 

„Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii” zwany dalej „Programem” został opracowany w oparciu o: 

- ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, Nr 115, poz. 793, Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 144, poz. 1175.), 

- ustawę z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r. Nr 179 poz. 1485 z późniejszymi zmianami), 

- Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 – 2016, 

- Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011 - 2015 

i zawiera on zbiór przedsięwzięć przewidywanych do realizacji w roku 2011 w obszarze zagadnień społecznych. Określa szczegółowo zakres i formę zadań w zakresie profilaktyki, leczenia i terapii oraz reguluje zasady finansowania tych zadań. 

Program stanowi element strategii rozwiązywania problemów społecznych określonej w uchwale Rady Miasta Helu Nr XVI/101/07 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie przyjęcia „Strategii rozwiązywania problemów społecznych na terenie miasta Hel w latach 2007 - 2013”. 

II. Mapa problemów 

Rynek napojów alkoholowych 

Rada Miasta Helu uchwałą Nr XXIX/183/09 z dnia 29 stycznia 2009 roku ustaliła limit 50 punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawiera-jących powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży oraz liczbę 12 punktów sprzedaży napojów al-koholowych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. 

Na dzień 01.12.2010 roku sprzedaż napojów alkoholowych prowadzona jest w 74 punktach sprzedaży napojów alkoholowych, w tym: - 14 punktach sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, w tym 12 punktach sprzedaży napojów alko-holowych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa); - 60 punktach sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, w tym 28 punktach sprzedaży napojów alkoholo-wych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa). 

Problemy związane z piciem alkoholu i zażywaniem narkotyków 

Z badań prowadzonych przez różne instytucje wynika, że alkohol pije ponad trzy czwarte dorosłych osób, przy czym dwie trzecie (65%) twier-dzi, że pije czasami, a co dziesiąty (11%) – że często, natomiast 22% deklaruje abstynencję. Najczęściej spożywanym napojem alkoholowym jest piwo - pije je 52% osób deklarujących picie alkoholu. W ciągu ostatnich trzech lat jego popularność wzrosła. Odsetek pijących wino nie zmienił się, a popu-larność wódki w tym okresie wyraźnie zmalała (z 24% do 17%). Niemal wszyscy badani spożywający alkohol ocenili, że piją bardzo mało (49%) lub w normie (47%). Przynajmniej raz w roku upija się 48% pijących alkohol mężczyzn i 12% kobiet. Przeciętne miesięczne wydatki pijących responden-tów na alkohol wynoszą niespełna 50 zł. W helskich sklepach i lokalach gastronomicznych, na zakup alkoholu wydano w ciągu ostatniego roku ponad 12 mln złotych. 

W bieżącym roku zwiększyła się liczba niekorzystnych zjawisk związanych z nieprzestrzeganiem Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i prze-ciwdziałaniu alkoholizmowi i Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W 2010 roku (do 17 listopada) na terenie Helu ujawniono 305 przypadków picia alkoholu w miejscu niedozwolonym (2009 r. – 248). Nałożono 232 mandaty, a w 73 przypadkach policja sporządziła wnioski do Sądu Rejonowego. Zatrzymano 18 nietrzeźwych kierowców, w tym 8 kierujących samo-chodami osobowymi (2009 rok – 11 przypadków). Ujawniono 3 przestępstwa tzw. alkoholowe, w tym: 2 polegające na sprzedaży napojów alkoholo-wych bez zezwolenia i jedno polegające na sprzedaży alkoholu osobie nieletniej. W bieżącym roku policja przeprowadziła 50 interwencji domowych. W 8 przypadkach wszczęto procedurę „Niebieskiej Karty”, a w 5 przypadkach wszczęto dochodzenie związane z przemocą domową. W tym roku odnotowano także jedną próbę samobójczą osoby nadużywającej alkohol. Ogółem przeprowadzono łącznie 418 interwencji w stosunku do osób nietrzeźwych. 

W omawianym okresie policja ujawniła 3 przestępstwa narkotykowe zatrzymując 4 osoby, w tym wobec jednej zastosowano tymczasowy areszt. 

W 2010 roku (do 30 listopada) do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 12 wniosków o rozpatrzenie i ewentualne skierowanie osób nadużywających alkohol na leczenie odwykowe, w tym: policja – 4 wnioski, członkowie rodziny – 5 wniosków, MOPS – 2 wnioski, ZSO – 1 wniosek. W czterech przypadkach Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowała wniosek do Sądu Rejonowego w Wejherowie o zastosowanie przymusu poddania leczeniu odwykowemu. W 5 przypadkach po przeprowadzeniu rozmów motywujących przez Zespół ds. Lecznictwa osoby podjęły leczenie – uczestniczą w spotkaniach z instruktorem terapii uzależnień i mityngach grupy samopomocowej. Ponadto, w przypadku jednej rodziny, gdzie występuje problem alkoholowy skierowano wniosek do Sądu Rejonowego w Wejherowie o zainteresowa-nie się sytuacją nieletniego dziecka. 

Nowym zjawiskiem wśród dzieci i młodzieży było zażywanie tzw. dopalaczy. W trakcie prowadzonych programów profilaktycznych do ich zażywania przyznawało się od 10% do 15% uczniów klas trzecich Gimnazjów powiatu puckiego. Ponadto, od 5% do 10% uczniów tych klas przyznawało się do brania narkotyków, a ponad 40% do przynajmniej jednokrotnego upicia się alkoholem. Jeśli chodzi o narkotyki to najczęściej uczniowie palili marihuanę, haszysz, ale także brali amfetaminę i LSD. Przyznawali się także do brania leków. W przypadku dopalaczy, uczniowie najczęściej brali: Tajfun (najgroźniejszy dopalacz), Puszek, Euforia, Sztywny Misza, Mega buch, Bobby smile. 

Stan zasobów w Helu 

Na terenie miasta Hel nie działa żadna specjalistyczna placówka leczenia odwykowego. Osoby podejmujące leczenie korzystają ze świadczeń ambulatoryjnych Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wejherowie. Ośrodek ten działa w oparciu o umowy kontrak-towe z Narodowym Funduszem Zdrowia. Podstawowe formy pracy Ośrodka to terapia indywidualna i grupowa w oparciu o metody psychoterapeu-tyczne. 

Doraźnie, pomocy medycznej udziela szpital i ośrodek zdrowia w Helu. Podstawową formę pomocy stanowi w ich przypadku farmakoterapia. Lecznictwo odwykowe o charakterze stacjonarnym prowadzone jest m.in. przez Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Gdańsku, Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Starogardzie Gdańskim, Ośrodek Terapii Uzależnień w Smażynie, Ośrodek Rehabilitacyjno – Readaptacyjny dla Dzieci i Młodzieży w Gdańsku (Matarnia), oraz inne ośrodki znajdujące się jednak poza powiatem puckim. 

Profesjonalnej pomocy osobom uzależnionym, współuzależnionym i Dorosłym Dzieciom Alkoholików udziela zatrudniony w Punkcie Pomocy Rodzinie psycholog, instruktor terapii uzależnienia i psychoterapeuta. Pomoc ta polega na doraźnej pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej, ponieważ zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu prowadzą stacjonarne i niestacjonarne zakłady lecznictwa odwykowego oraz inne zakłady opieki zdrowotnej. 

Do udzielania nieprofesjonalnej pomocy osobom uzależnionym i współuzależnionym przygotowane są w Helu dwie osoby. Są to przedstawi-ciele środowiska abstynenckiego, którzy ukończyli szkolenie pod nazwą „Program Rozwoju Osobistego” /PRO/ prowadzone przez Fundację Rozwoju Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów Alkoholowych ETOH oraz Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Warszawie. Osoby te aktywnie uczestniczą w organizacji warunków wsparcia dla osób dotkniętych problemem alkoholowym i ich rodzin. 

W Świetlicy Socjoterapeutycznej „Bocianie Gniazdo” pracuje dwóch pedagogów, przeszkolonych w zakresie socjoterapii w Centrum Meto-dycznym Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej w Warszawie. 

Wnioski 

Z różnych opracowań, badań dotyczących kraju, województwa czy też Helu wynika iż: 

- alkoholizm zajmuje drugie miejsce w hierarchii problemów społecznych, 

- co ósmy mieszkaniec Helu uwikłany jest w jakiś sposób (osobiście lub przez członków rodziny) w problem alkoholowy, 

- największe zagrożenie problemem alkoholowym dotyczy grupy wiekowej 14 – 16 – latków, 

- najczęściej spożywanym przez młodzież napojem alkoholowym jest piwo. Towarzyszy temu często fałszywe i szkodliwe przekonanie, że alko-hol w piwie jest mniej groźny niż w wódce, 

- wielu młodych ludzi sięga po alkohol już nawet nie po to, aby się zabawić czy rozerwać, lecz traktuje picie jako lekarstwo na problemy i smut-ki, co skraca drogę do uzależnienia, 

- w co czwartym przypadku osobami, które po raz pierwszy poczęstowały młodego człowieka alkoholem byli dorośli – najczęściej rodzice, 

- młodzi ludzie nie mają problemu z omijaniem zakazu sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim. 

Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i badań wynika iż do najważniejszych zadań winny być zaliczone: 

- kontynuacja działań w zakresie profilaktyki szkolnej w oparciu o programy wykorzystujące aktywność własną uczniów i poszerzanie ich o inne rozbudowane cykliczne programy profilaktyczne, 

- realizacja programów profilaktycznych w coraz młodszych grupach wiekowych (klasy IV – VI Szkoły Podstawowej), 

- tworzenie oddziaływań edukacyjnych i prewencyjnych dotyczących różnych środków odurzających (alkohol, tytoń, narkotyki, dopalacze, In-ternet), 

- wzrost dostępności programów edukacyjnych dla osób dorosłych dotyczących problemów alkoholowych, 

- wspieranie działalności świetlicy socjoterapeutycznej, 

- współpraca Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policji i innych instytucji w kierunku prawnego egzekwowania przestrzegania ustawowego zakazu sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18 roku życia, 

- promowanie mody na zdrowy styl życia, 

- wykorzystywanie zainteresowań młodzieży i ich aktywności fizycznej do budowania alternatywnych, w stosunku do picia alkoholu i zażywania narkotyków, sposobów spędzania wolnego czasu i realizacji własnych zainteresowań, 

- zaktywizowanie rodziców do realizacji szkolnego programu wychowawczego i profilaktycznego, 

- wykorzystywanie prawnego zobowiązania do leczenia odwykowego. 

III. Cele programu 

Cele strategiczne programu 

- zapobieganie powstawaniu nowych problemów związanych z nadużywaniem alkoholu, alkoholizmem i narkomanią; 

- zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z istniejącymi problemami. 

Cele operacyjne programu 

- doskonalenie działalności profilaktycznej, w szczególności dla dzieci i młodzieży; 

- wypracowanie skutecznych metod pomocy rodzinom z problemem alkoholowym (pomoc dziecku zintegrowana z pomocą rodzinie); 

- zwiększenie skuteczności i dostępności terapii. 

IV. Realizatorzy gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii 

1. Pełnomocnik Burmistrza w zakresie koordynowania i realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. 

2. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, powołana Zarządzeniem Burmistrza Helu Nr 7 z dnia 27.02.2008 roku, działają-ca w oparciu o regulamin określający zasady działania, w zakresie: 

a. inicjowania działań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych; 

b. opiniowania wniosków o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i wydawania opinii w formie postanowienia; 

c. podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu w zakładzie lecznictwa odwykowego. 

3. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Helu w zakresie realizacji programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży. 

4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – pomoc rodzinom dotkniętym chorobą alkoholową. 

5. Świetlica Socjoterapeutyczna „Bocianie Gniazdo” – pomoc dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym. 

6. Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Żeromskiego 

7. Komisariat Policji dla gmin Hel i Jastarnia 

8. Hala sportowo – widowiskowa 

9. Placówki zdrowia 

10. Parafie rzymsko – katolickie 

11. Inne podmioty, którym zlecane są zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziała-nia Narkomanii. 

V. Zadania 

VI. Postanowienia końcowe 

1. Ustala się następujące stawki za pracę związaną z realizacją w/w „Programu” 

- za pracę w Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych członkowie komisji otrzymują 110,00 zł miesięcznie. Podstawą wy-płacenia jest udział w posiedzeniu komisji. 

- za pracę w Zespole ds. Lecznictwa (przeprowadzenie wywiadów, przesłuchań świadków oraz przygotowanie dokumentacji) członkowie zespo-łu otrzymują 110,00 zł. Podstawą wypłacenia jest udział w posiedzeniu zespołu. 

- sekretarz MKRPA otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 100,00 zł miesięcznie. 

- za pełnienie dyżurów w Punkcie Pomocy Rodzinie wynagrodzenie wynosi 70,00 zł za jeden dyżur (za wyjątkiem psychologa, instruktora tera-pii uzależnień). Podstawą wypłacenia jest lista obecności zatwierdzana przez Pełnomocnika Burmistrza. 

2. Ze środków przeznaczonych na realizację „Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii” pokrywa się koszty delegacji członków MKRPA oraz osób realizujących zadania w ramach programu. 

3. Podmioty realizujące zadania wynikające z „Gminnego Programu …” i finansowane ze środków przeznaczonych na jego realizację składają Pełnomocnikowi sprawozdanie z realizacji tego zdania. 

VII. Środki finansowe przeznaczone na realizację programu