Komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski - tytuł nadany 18.02.2015 r.

Minister Obrony Narodowej, p. Tomasz Siemoniak
po rozpatrzeniu wniosku Muzeum Obrony Wybrzeża stowarzyszenia "Przyjaciele Helu"
z dnia 28 marca 2014 r.,
decyzją nr 249/KADR z dn. 18 lutego 2015 roku
mianował pośmiertnie
Zbigniewa Przybyszewskiego, ur. 1907 r.
na stopień komandora.

Uchwała Nr V/37/03 Rady Miasta Helu z dnia 26.02.2003 roku.

artykuł opublikowany w "GŁOSIE WETERANA I REZERWISTY"w listopadzie 2006 roku (załącznik do pobrania)

fragmenty "INFORMATORA JUBILEUSZOWEGO", wydanego przez Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego (załącznik do pobrania)
"Honor i szacunek" relacja z uroczystości http://www.przyjacielehelu.pl/helska_bliza/hb_205/hb.htm

---------------------------------------------------------------
Z Wikipedii

Zbigniew Przybyszewski (ur. 22 września 1907, zm. 16 grudnia 1952)
polski komandor porucznik oraz żeglarz. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 dowodził baterią nr 31 – cyplową w dywizjonie artylerii nadbrzeżnej, po II wojnie światowej był szefem Służby Artylerii Marynarki Wojennej. Został skazany na karę śmierci i rozstrzelany pod fałszywym zarzutem działalności szpiegowskiej, następnie zrehabilitowany.

Wykształcenie

Zbigniew Przybyszewski urodził się 22 września 1907 w Giżewie w rodzinie ziemiańskiej. Był synem Józefa i Heleny z domu Janiszewskiej W 1927 zdał maturę w gimnazjum w Inowrocławiu i został przyjęty na IX rocznik Wydziału Morskiego do Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Gdyni. Po trzech latach nauki ukończył szkołę z lokatą 12/17 i otrzymał promocję oficerską. Był również absolwentem kursu elektrotechniki w Warszawie (1934) oraz kursów Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej: II Kursu Oficerów Artylerii Morskiej (1934) i II Kursu Oficerów Podwodnego Pływania (1935). W latach 1930-1931 odbył kurs aplikacyjny dla podporuczników marynarki w dywizjonie szkolnym w Gdyni, natomiast w 1934 uczestniczył w praktyce artyleryjskiej we Francji.

Służba wojskowa

Pierwsze stanowisko służbowe objął w Kadrze Marynarki Wojennej w Świeciu, gdzie został dowódcą plutonu szkolnego. Od 1931 do 1932 był oficerem wachtowym torpedowca ORP "Krakowiak". W międzyczasie, jako p.o. oficera wachtowego, uczestniczył w rejsie niszczyciela ORP "Wicher" do Szwecji. Na początku 1933 wyznaczono go zastępcą dowódcy ORP "Krakowiak", a pod koniec roku przeszedł do Kadry Floty w Gdyni na dowódcę kompanii. W 1934 został oficerem artylerii na okręcie podwodnym ORP "Wilk". W latach 1935-1936 przebywał w Ośrodku Szkolenia Jachtingu Morskiego, początkowo na stanowisku zastępcy komendanta, a później komendanta jednostki. Wielokrotnie brał udział w regatach jachtowych na Morzu Bałtyckim. W 1936 objął funkcję zastępcy dowódcy torpedowca ORP "Mazur", a od 1937 pływał jako I oficer artylerii na niszczycielach OORP "Burza" i "Błyskawica".

Pod koniec 1938 został w dywizjonie artylerii nadbrzeżnej dowódcą baterii nr 31 – cypolwej im. Komandora Podporucznika Heliodora Laskowskiego na Helu. W trakcie kampanii wrześniowej w 1939 prowadził skuteczny ogień przeciwko pancernikom szkolnym "Schleswig-Holstein" i "Schlesien", uzyskując trafienia 25 września. Tego samego dnia odniósł obrażenia w wyniku ostrzału cypla przez niemieckie okręty, w związku z tym przekazał dowodzenie kpt. mar. Bohdanowi Mańkowskiemu i udał się do szpitala. Pod jego nieobecność bateria ponownie celnie raziła pancerniki 27 września. 28 września powrócił do linii i przejął dowodzenie jednostką, która do końca obrony Wybrzeża zachowała zdolność operacyjną. Po kapitulacji Półwyspu Helskiego 2 października dostał się do niewoli i przez resztę wojny znajdował się w oflagach: XVIII B Spittal i II C Woldenberg. W Woldenbergu dwukrotnie bez powodzenia próbował ucieczki, biorąc udział w podkopie pod murami oraz chowając się w ciężarówce.

Kiedy w 1945 nastąpiło wyzwolenie zdecydował się powrócić na Wybrzeże i rozpoczął pracę w Morskim Instytucie Rybackim w Gdyni. W tym samym roku przyjęto go do formującej się Marynarki Wojennej i wyznaczono dowódcą 2 kompanii w Szkole Specjalistów Morskich. Na początku 1946 przez krótki czas był adiutantem dowódcy Marynarki Wojennej, a w momencie utworzenia dywizjonu ścigaczy objął jego dowództwo. Pod koniec 1946 został dowódcą 31 dywizjonu artylerii nadbrzeżnej. W latach 1949-1950 zajmował kolejno stanowiska szefa Służby Artylerii Marynarki Wojennej i zastępcy szefa Wydziału Marynarki Wojennej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Był awansowany na stopnie oficerskie:

podporucznika marynarki – 1930
porucznika marynarki – 1933
kapitana marynarki – 1938
komandora podporucznika – 1945
komandora porucznika – 1946

W 1950 został niespodziewanie aresztowany przez Główny Zarząd Informacji. 21 lipca 1952 Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie wydał wyrok w sprawie "zorganizowania spisku w wojsku", czyli tzw. "spisku komandorów". Pod fałszywym zarzutem działalności szpiegowskiej 7 oficerów Marynarki Wojennej skazano na karę śmierci lub dożywotnie więzienie, pomimo wycofania w procesie wymuszonych zeznań. W końcu 1952 w więzieniu na warszawskim Mokotowie rozstrzelani zostali: kmdr Stanisław Mieszkowski (16 grudnia), kmdr por. Zbigniew Przybyszewski (16 grudnia) i kmdr Jerzy Staniewicz (12 grudnia). W więzieniu znaleźli się: kmdr por. Robert Kasperski, kmdr por. Kazimierz Kraszewski, kmdr por. Wacław Krzywiec i kmdr Marian Wojcieszek. Decyzją Naczelnego Sądu Wojskowego z 24 kwietnia 1956 postępowanie karne zostało wznowione i po ponownym rozpatrzeniu sprawy uchylono wyrok z 1952, stwierdzając całkowitą niewinność skazanych.

Imieniem Komandora Zbigniewa Przybyszewskiego nazwano ulice w Gdyni, na Helu i w Kruszwicy. Nosi je także powstałe w 2006 roku Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu oraz 6. Harcerska Drużyna Żeglarska w Rybniku. Jego pamięci poświęcono tablice w kościele ojców Franciszkanów w Gdyni-Wzgórzu Św. Maksymiliana oraz w kościele św. Michała Archanioła w Gdyni-Oksywiu. Został pochowany prawdopodobnie w grobie zbiorowym na warszawskich Powązkach. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Kwaterze "Na Łączce".

Odznaczenia

Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari
Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Medal Za udział w wojnie obronnej 1939
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945

Metadane - wyciąg z rejestru zmian

Akcja	Osoba	Data
Dodanie dokumentu:	Elżbieta Fafińska	04-03-2015 09:08:43
Osoba, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji:	Elżbieta Fafińska	04-03-2015
Ostatnia aktualizacja:	Elżbieta Fafińska	04-03-2015 09:08:43